Przeciążenie ręki i codzienne nawyki mogą prowadzić do rozwoju zespołu cieśni nadgarstka, który objawia się bólem dłoni oraz spadkiem zdolności manualnych. Po zaobserwowaniu u siebie niepokojących objawów warto od razu skonsultować się z lekarzem – w pierwszym stadium schorzenia wystarczą nieinwazyjne metody leczenia, by powrócić do pełnej sprawności.
Czym jest Zespół Cieśni Nadgarstka?
Zespół cieśni nadgarstka (w skrócie: ZCN) to cały szereg objawów, który swoje podłoże ma w ucisku na przebiegający w kanale nadgarstka nerw pośrodkowy. Za zmianami w nerwie stoi ucisk mechaniczny. Najczęściej mamy do czynienia z idiopatycznym ZCN (z niewiadomej przyczyny) – w kanale nadgarstka wskutek zmian zapalnych przestrzeń się znacznie zwęża. Dochodzi do ucisku odżywiających nerw tętnic, a w konsekwencji do niedokrwienia i zmian degeneracyjnych. Ważne jest wczesne zdiagnozowanie choroby, aby wykluczyć ucisk i przywrócić prawidłowe ukrwienie. Statystycznie na tę dolegliwość zapadają częściej kobiety. ZCN dotyczy zazwyczaj ręki dominującej.
Przyczyny zespołu cieśni nadgarstka
Najczęściej za ZCN odpowiadają choroby lub codzienne nawyki. Zdarza się jednak, że trudno jest wskazać konkretną przyczynę jego wystąpienia. Wśród chorób reumatycznych, które mogą powodować ten zespół, wymienić można:
- reumatoidalne zapalnie stawów
- gruźlicę
- niedoczynność tarczycy
- twardzinę układową
- cukrzycę
Za schorzenie mogą opowiadać niewyleczone złamania, zwichnięcia w obrębie nadgarstka, dna moczanowa oraz zmiany hormonalne. Do rozwoju dolegliwości prowadzą również przeciążania ręki w związku z wykonywaniem powtarzających się czynności. Zespół cieśni nadgarstka może mieć związek z częstą jazdą na rowerze, prowadzeniem samochodu, wykonywaniem prac domowych lub wielogodzinną pracą przy komputerze. Na zespół cieśni nadgarstka są szczególnie narażeni muzycy, kierowcy i szwaczki. Z dolegliwością zmagają się często także pracownicy biurowi, zakładów produkcyjnych oraz linii montażowych.
Objawy zespołu cieśni nadgarstka
Osoby cierpiące na ZCN często skarżą się na osłabienie dłoni. Objawem jest problem z zaciśnięciem jej w pięść oraz z trzymaniem przedmiotów. Pacjenci zgłaszają mrowienie, uczucie dyskomfortu i drętwienie, a także problem z precyzyjnym wykonywaniem ruchów dłonią i spadkiem zdolności manualnych. Można wyróżnić trzy stadia choroby:
- Stadium pierwsze – ból i drętwienie palców wybudza ze snu i z czasem promieniuje do przedramienia, barku
- Stadium drugie – ból dłoni pojawia się także w ciągu dnia i dochodzi do niego spadek sprawności manualnej
- Stadium trzecie – do nasilających się wcześniejszych objawów dochodzą zaniki mięśniowe. Czasem pacjenci zgłaszają mniejsze dolegliwości w nocy, jednak nie oznacza ta wyleczenia schodzenia. Wręcz przeciwnie – najpewniej jest to sygnał pogłębiania się zmian degeneracyjnych nerwu pośrodkowego.
Diagnostyka i ćwiczenia
W przypadku zauważenia u siebie niepokojących objawów, nie warto zwlekać z wizytą u ortopedy. Wczesne wykrycie choroby pozwoli na zapobiegnięcie jej rozwojowi, a tym samym operacji. Do postawienia diagnozy wystarczają zazwyczaj wywiad i testy kliniczne. Ortopeda sprawdza zdolności manualne i czucie w palcach pacjenta. Specjalista może zadecydować wówczas o uruchomieniu ręki w ortezie na cieśń nadgarstka, w celu zlikwidowania obrzęku. W ramach leczenia lekarz przepisuje przeciwzapalne leki oraz kieruje na fizjoterapię. Nieinwazyjne metody leczenia obejmują wykonywanie określonych ćwiczeń. Może pojawić się konieczność podania do kanału nadgarstka sterydów, które zlikwidują przerośnięte pochewki ścięgien.
Leczenie operacyjne zespołu cieśni nadgarstka
W przypadku konieczności przeprowadzenia operacji, nie warto odkładać jej terminu, ponieważ może dojść do utraty czucia w dłoni wskutek uszkodzenia nerwu pośrodkowego. Można wyróżnić dwie metody operacyjnego leczenia ZCN:
- otwartą – cięcie wykonuje się na nasadzie dłoni
- endoskopową – przez małe nacięcie wprowadza się minikamerę połączoną z nożem
Czas powrotu do pełnej sprawności po przebytej operacji zależy w dużej mierze od samego pacjenta oraz rodzaju zabiegu. Osoby wykonujące pracę fizyczną powinny poświęcić więcej czasu na rekonwalescencję niż pracownicy biurowi.